اصفهان یکی از کلانشهرهای ایران، و مرکز استان اصفهان و نیز شهرستان اصفهان است. اصفهان با سه میراث جهانی یونسکو، سومین شهر پرجمعیت ایران پس از تهران و مشهد، یکصد و شصت و پنجمین شهر پرجمعیت جهان و نهمین شهر پرجمعیت غرب آسیا بهشمار میرود. اصفهان چهاردهمین کلانشهر پرجمعیت خاورمیانه است. کلانشهر اصفهان با ۱۵ منطقه شهری، پس از تهران دومین کلانشهر بزرگ ایران از نظر مساحت شهری است. شهر اصفهان کلانشهری بوده که نامش همواره در کنار رودخانه زایندهرود میآید.
این شهر در مرکز فلات ایران قرار دارد و پیشتر پایتخت امپراتوریهای آل بویه و سلجوقیان بود. در دورهٔ صفوی پس از جنگ ایران با ازبکها در ۱۵۹۸، شاه عباس بزرگ مراحل انتقال پایتخت کشور از قزوین به اصفهان را آغاز کرد. اصفهان در دوران عباس و جانشینانش معرفِ ایران صفوی شد. اروپاییهای بازدیدکنندهٔ اصفهان از بازآفرینی این شهر شگفتزده شدند و شاهد نشانههایی از ایرانیتر شدنِ نخبگانِ سیاسیِ صفوی بودند. از آن زمان «اصفهان نصف جهان» اصطلاحی برای معرفی این شهر شد. شاه عباس بناهایی متعددی را در اصفهان ساخت و خودش نیز از معماران این شهر بهشمار میرفت.
این شهر بر روی دشتی هموار و در ارتفاع ۱۵۷۰ متری از سطح دریا واقع شده است که عامل پیدایش آن زاینده رود بیان میشود. این شهر به داشتن معماری ایرانی، پلهای سرپوشیده، مسجدها و منارههای منحصر به فردش نامآور است، همین امر سبب شده تا در فرهنگ عامه، اصفهان نصف جهان، لقب بگیرد. این شهر در آذر ۱۳۹۴ (دسامبر ۲۰۱۵) به همراه رشت به عنوان نخستین شهرهای ایران، به شبکه شهرهای خلاق جهان زیر نظر یونسکو پیوست و از ۱۳۹۷ به ابتکار شهرهای دوستدار کودک ملحق شد. براساس استانداردهای یونسکو، شهر خلاق، شهری است که از نوآوری و توانمندیهای شهروندان در توسعه پایدار شهری بهره میبرد.
بناهای تاریخی متعددی در شهر وجود دارد که شماری از آنها به عنوان میراث تاریخی در یونسکو به ثبت رسیدهاند. گرچه صنایع در اصفهان از قدمت و جایگاه ویژه ای برخوردار است لیکن وَجه بارز اصفهان هنری و فرهنگی و تاریخی است. سالانه مسافران و گردشگران زیادی از داخل و خارج کشور به این استان سفر میکنند. صنعت طلا در اصفهان بیشترین کارگاه و بزرگترین کارخانههای طلای ایران را در خود جای داده است. صنایع دستی متعدد اصفهان نیز از دیرباز یکی از پایههای اقتصاد اصفهان بوده است. به لحاظ یافتههای باستانشناسی، مناطق اصفهان، پیرانشهر، اشنویه و شوش از برجستهترین مناطق ایران بهشمار میروند.